Versneld gaan samenwonen, de relatie nog één kans geven: de coronacrisis beïnvloedt het liefdesleven. ‘Je wilt elkaars ouders niet ontmoeten via Skype.’

tekst Kim van der Meulen, beeld Jip van den Toorn

Samenwonen is een grote stap in elke relatie, maar voor Thomas de Man (27) was het ook nog eens een onverwachte. De man die hij in november ontmoette, werd pas net voor Valentijnsdag zijn vriend, maar ze wonen al sinds half maart praktisch samen. In het huis van zijn vriend, want die heeft drie huisgenoten. Wel zo gezellig.

Alleen als hij zich echt niet kan concentreren op zijn werk fietst hij even naar zijn eigen huis, een kleine studio, iets verderop in het centrum. “Ik ben blij dat we elkaar net voor de coronacrisis hebben leren kennen,” zegt De Man. “Hoe goed ik ook alleen kan zijn, ik zou vereenzamen als ik 24 uur per dag in mijn studio zou zitten. Nu hebben we ­elkaar tenminste.”

Daar is ook zijn vriend Menno Herbrink (25) blij mee: “We doen alles samen: werken, koken, eten, spelletjes spelen, films kijken. Eigenlijk vormen we met mijn huisgenoten een huishouden.”

Hoewel ze elkaar al zo’n vier keer per week zagen, is het wennen om ineens zo veel samen te zijn, zegt De Man. “Als we in één ruimte werken, ben ik een stuk minder productief. We voeren andere gesprekken dan je normaal in het begin van een relatie zou voeren, over het huishouden bijvoorbeeld. In het weekend gaan we niet uit eten of naar feestjes, maar nemen we broodjes mee en fietsen we een rondje door Noord, als een echt ANWB-koppel, haha. En ik vraag me af hoe het gaat als we elkaars ouders zouden ontmoeten; dat wil je toch liever niet via Skype.”

Gezond verstand
Of je nou pas net bij elkaar, al jaren getrouwd of single bent: grote kans dat de coronamaatregelen invloed hebben (gehad) op je liefdesleven. Zo maken veel stellen met kinderen zich zorgen om de intimiteit in hun relatie, die wegvalt nu er naast het werken en lesgeven weinig tijd voor henzelf overblijft.

“Het gezinsleven krijgt alle prioriteit, waardoor veel partnerrelaties onder druk komen te staan,” zegt relatietherapeut Joey Steur, eigenaar van Praktijk de Liefde. “Normaal gesproken ga je naar je werk, zoek je vrienden op en passen opa’s en oma’s soms op, maar al die momenten om op te laden zijn weggevallen. Er is geen vaste structuur meer en geen ruimte om je terug te trekken. Daardoor ontstaan sneller ruzies en irritaties.”

De oplossing, hoe simpel die ook klinkt: goed communiceren. En je gezond verstand gebruiken, zegt Jean-Pierre van de Ven, relatietherapeut en auteur van Het moet helemaal anders. “Het helpt om uit te spreken waar je ­behoefte aan hebt. Ga er niet van uit dat je wel weet wat de ander denkt en voelt, al ken je elkaar al jaren. De closeness-communication bias heet dat: als mensen op elkaars lip zitten, overschatten ze de mate waarin ze denken te weten wat er in de ander omgaat. Blijf daarnaar vragen en maak ruimte voor een goed gesprek. En luister. Zegt je partner dat hij of zij even met rust gelaten wil worden, doe dat dan ook.”

Stellen zonder kinderen hebben het over het algemeen nu wat makkelijker, zegt Steur: zij ervaren minder druk en spanning in hun relatie. “Ook zij moeten op zoek naar een nieuw evenwicht en een nieuwe structuur, omdat ze bijvoorbeeld ineens samen thuiswerken, maar die vinden ze veel sneller.”

Samenwoonfeestje
Dat lukte ook Elke Smelt (35) en Adriaan Dooms (38), die een latrelatie hadden en hun samenwoonplannen vervroegden. Smelt: “Adriaan zou deze zomer bij me intrekken, als Amsterdam op z’n mooist is, met alle festivals, volle parken en terrassen. Maar toen er van een mogelijke lockdown werd gesproken, besloten we het nu maar vast te doen. Dat is gezellig nu we verder weinig mensen zien, maar ik vind het vooral een fijn idee dat ik er voor hem kan zijn als hij thuiskomt na een pittige werkdag op de ic.”

“Het is wel even wennen. Als hij slaapt na een nachtdienst, probeer ik heel stil conferencecalls voor mijn werk te doen. En ik ben nu degene die elke dag kookt en de boodschappen doet. Dat is in deze uitzonderlijke situatie prima, maar onder andere omstandigheden was dat ­gelijkwaardiger geweest.”

Daar is Dooms zich ook van bewust: “Ik word aardig ontzorgd. Hartstikke fijn, maar ik voel me bijna schuldig dat ik zo weinig in huis doe. En dat ik de deur nog uit kom. Het is druk op de ic, maar ik zie tenminste nog collega’s en ­andere mensen. Dat heeft Elke niet.”

“We maken er maar het beste van. Elke heeft zelfs een ­samenwoonfeestje georganiseerd: toen ik thuiskwam van mijn werk hingen overal slingers, had ze eten besteld en zonder dat ik het wist veertig vrienden op Skype uitgenodigd, die allemaal tegelijk online kwamen om te borrelen en me welkom te heten in Amsterdam.”

Hoeveel druk de coronamaatregelen op een relatie uitoefenen, hangt in grote mate af van de manier waarop mensen op de omstandigheden reageren. Gaat de ene partner er heel relaxed mee om terwijl de ander juist ­gespannen is, dan kan dat tot irritaties leiden. Maar dat hoeft niet per se, zegt Steur: “Iemand die ontspannener is en de situatie aanvaardt zoals ie is, kan een meer onzekere, gestreste partner ook geruststellen. Daar kan een relatie sterker van worden. En als je allebei angstig bent, kan dat juist voor verbinding zorgen.”

Ook zonder relatie kan het vele thuiszitten voor onzekerheden op liefdesgebied zorgen. Sommige vrijgezellen realiseren zich nu dat ze toch niet zo happy single waren als ze dachten. Ze blijken toch behoefte te hebben aan een relatie, al was het maar om niet alleen te zijn. “Dat hoor ik vooral van mensen die zich eerst heel erg in het dating­leven stortten,” zegt Steur. “We leefden in een snelle tindermaatschappij, waarin je iedereen zo kon wegswipen, op zoek naar iets beters. Er was zo veel keus dat je niks hoefde. Nu word je gedwongen te kiezen: is die persoon die je net kent leuk genoeg om voor te gaan? Voel je genoeg voor hem of haar om samen in quarantaine te zitten? Heb je ­iemand anders nodig om gelukkig te zijn? Nu de wereld vertraagt, worden mensen met zichzelf geconfronteerd.”

Stroomversnelling
Sommigen komen zelfs tot de conclusie dat hun slecht­lopende relatie een tweede kans verdient. Doordat ze meer tijd hebben om met elkaar te praten bijvoorbeeld, of doordat ze zien wat ze aan elkaar hebben in moeilijke tijden. Al gelooft relatietherapeut Van de Ven niet zo dat de coronamaatregelen daar de oorzaak van zijn: “Als het uit is, is het uit. Geef je je relatie nog een kans, dan was die ­relatie vast nog niet ten dode opgeschreven.”

Dat samenleven onder de huidige coronamaatregelen weleens ‘de ultieme relatietest’ wordt genoemd, vindt hij ook wat overdreven. “Natuurlijk levert het spanningen op als je de hele dag op elkaars lip zit, maar de relatieproblemen die mensen nu ervaren, zijn volgens mij geen wezenlijk nieuwe problemen. Veel daarvan waren onder normale omstandigheden uiteindelijk ook naar boven gekomen. Alles komt nu alleen in een stroomversnelling.”

Het Parool, 30 april 2020