Jette van der Meij (61) ís Goede tijden, slechte tijden, de soap zonder haar personage Laura is niet voor te stellen. Dat ze er na 25 jaar nog in zit, ziet ze allerminst als beperking. ‘Er moet heel wat gebeuren, wil ik denken: nu is het klaar.’

TEKST KIM VAN DER MEULEN

Welke vraag kunt u na 25 jaar Goede tijden, slechte tijden niet meer horen?
“Ik kan echt geen vraag bedenken die ik zat ben, al zijn er natuurlijk vragen die me wel vaker gesteld worden. Of het niet eens tijd wordt om met de serie te stoppen. Of ik niet bang ben dat ik geen ander werk meer vind of niemand meer met me wil werken na zo’n lange tijd bij een soap. Zeker toen ik net bij GTST begon, hoorde ik dat vaak. Er werd toch een beetje raar naar gekeken dat ik in een soap ging spelen, omdat ik in een wereld zat waarin iedereen dacht: ik ga kunst met een grote K maken. Dat willen we allemaal als we met dit vak beginnen. En hoewel dat idee nu gelukkig verdwenen is, heerste in die tijd de gedachte dat je als acteur je ziel aan de duivel verkocht als je in een commercial ging spelen. Dan ging je voor het geld. Zo werd er ook naar soaps gekeken.”

Zag u dat ook zo?
“Nee, ik heb juist voor vrijheid gekozen door te kiezen voor deze serie. Op de opleiding had ik me altijd beziggehouden met jazz en het maken van muzikale theaterprogramma’s. Daar wilde ik mee door: ik had er prijzen mee gewonnen, stond ermee in De Balie en het Americain. Ik zag mezelf als chansonnière, een performer die het fijn vond om in een kleine, intieme setting zingend een verhaal te vertellen. Maar ik voelde tegelijkertijd een soort druk als ik met studiegenoten in De Smoeshaan tijdens een borrel over het vak praatte. Keek je buiten de kaders van de kunsten, dan werd daar naar mijn idee toch over geoordeeld. Door bij GTST te gaan werken, bevrijdde ik mezelf van alle dogma’s en ideeën van de theaterwereld. Een goede keuze, want ik vond het er meteen fantastisch.”

Wat maakte het zo fantastisch dat u er nog altijd werkt?
“Het feit dat we met z’n allen moesten pionieren, omdat het de eerste soap van Nederland was. Dat ik werd uitgekozen om een rol te spelen, terwijl er verder nog niks was. En dat ik alles vanaf de eerste scène heb meegemaakt. Als ik in het vijftiende jaar een leuke gastrol had gekregen, denk ik niet dat ik nog tien jaar was gebleven. Ik weet nog dat de Australische tv-makers langskwamen om ons voor te bereiden (GTST is gebaseerd op de Australische soap The Restless Years) en dat we met z’n allen – Reinout (Oerlemans), Antonie (Kamerling) en de rest – in de kleedkamer zaten en nog geen idee hadden hoe onze levens eruit zouden zien als de serie eenmaal zou worden uitgezonden. De reuring van de begindagen was ontzettend leuk en nog steeds denk ik in juni: jeetje, er is alweer een seizoen voorbij. Ik heb er zóveel plezier in en heb zo’n leuke rol. Dan ga ik toch niet weg?”

Heeft het theater nog wel eens gelonkt?
“Daar ben ik in de avonduren en weekends nog steeds mee bezig; vorig jaar heb ik nog een theaterprogramma gedaan en ik werk aan een nieuwe voorstelling met mijn collega Bartho Braat, Gare de Lyon, die volgend jaar te zien is. Al doe ik dat soort projecten op een ander niveau dan ik had gekund als ik niet in de serie had gespeeld – natuurlijk. Het heeft wel eventjes geduurd om dat werkelijk helemaal te kunnen accepteren, want als ik iets écht leuk vind, ga ik er driehonderd procent voor. Dat geldt voor alle facetten in mijn leven, ook als ik van iemand hou. Ik ben heel trouw. Er moet heel wat gebeuren, wil ik denken: nu is het klaar. Maar achteraf ben ik blij met mijn keuze voor de serie, want het heeft me veel gebracht. Ik heb mezelf leren kennen – iets waar ik mijn hele leven mee bezig ben geweest – en ik voel me vrij. Dat is voor mij het allerbelangrijkste.”

Betekent die verbondenheid met uw werk ook dat er geen plek in uw leven is voor een relatie?
“Ik denk dat daar wel een plek voor is, dat heb ik in het verleden best kunnen combineren. Al zijn er ook wel mannen geweest die in mijn theaterschoolperiode tegen me zeiden: ‘Moet je er écht nu alweer uit?’ als ik om negen uur ’s ochtends op balletles moest zijn. Ja dus, want dat vond ik belangrijk. In dat opzicht heeft het wel meegespeeld. Maar als een liefde goed is en je om elkaar geeft, vind je het alleen maar fijn dat de ander doet waar ie van houdt. En nee, ik ben niet getrouwd en niet samenlevend, maar verder zeg ik niks over mijn relaties. Niet dat ik niks over m’n privéleven wil zeggen, maar over details zwijg ik bewust. Dat gaat over mensen die niet in het vak zitten en niet om die aandacht hebben gevraagd.”

U bent vorige maand 61 jaar geworden. Boezemt het idee om ouder te worden u wel eens angst in?
“O, nee. Dat is toch wat het leven is? We worden geboren en gaan weer dood. Daar af en toe bij stilstaan en over nadenken, is wat je te doen hebt. Het is alleen maar prachtig om oud te worden. Natuurlijk merk ik dat ik ouder word, hoewel ik me nog heel jong voel – zonder er al te diep op in te willen gaan: die overgang verandert je lichaam, dat voel ik wel. Maar dat rare idee van maar zo jong mogelijk willen blijven, snap ik niet. De maatschappij zou wat dat betreft een totale bewustwordingsomslag moeten krijgen. We kunnen wat leren van stammen waarbij de oudste man of vrouw een voorbeeld is; iemand die alles heeft gezien en meegemaakt en aan wie alles kan worden gevraagd.”

Onderweg naar morgen hield het zestien jaar vol, Goudkust vijf jaar, Malaika twee maanden. Wat is het geheim achter die kwarteeuw GTST?
“Dat het de eerste soap op de Nederlandse televisie was, is volgens mij mede bepalend voor het succes geweest. De serie was nieuw, de verhaallijn sterk, de personages herkenbaar. Er was heel goed gecast: een mengelmoes van ervaren acteurs en mensen met charisma die van straat waren geplukt. Daar is ook van alles over gezegd in het begin, trouwens: geen echte acteurs, dat kon niet. Maar ik vond dat alleen maar leuk. Al die jonge mensen hadden iets heel eigens. Natuurlijk kon je in dat eerste seizoen zien dat het allemaal nog niet zo professioneel was, maar iedereen stortte zich er vol in. Daardoor is het geworden wat het nu is. Tijdens een etentje met de hele cast en crew, twee weken geleden, stond ik er voor het eerst bij stil hoe bijzonder het is dat het al zo lang bestaat. Dat ontroerde me echt.”

Wat als u morgen wordt gebeld met de mededeling dat Laura uit de serie wordt geschreven?
“Dan heb ik daarmee te dealen. Ik kan nu wel allerlei scenario’s bedenken voor dat moment, maar je weet toch nooit hoe het leven loopt. Tienjarenplannen maak ik dan ook niet, ik haal gewoon adem en ben heel blij dat ik leef. John Lennon zei het zo mooi: ‘Life is what happens to you while you’re busy making other plans.‘ Je kunt wel steeds denken: later ga ik dit en dat doen, maar wanneer is later als je 61 bent? Later is nu. Het is een bevrijding om je aan dat idee over te geven.”

Goede tijden, slechte tijden is op werkdagen te zien om 20.00 uur bij RTL4.

BIO
Jette van der Meij (Oosterbeek, 24 september 1954) studeerde twee jaar zang aan het Conservatorium van Amsterdam en voltooide de Academie voor Kleinkunst. Ze speelde in diverse muziektheaterproducties, was zangeres bij onder meer Several Singers en het Paradise Regained Orchestra en maakt eigen voorstellingen. Sinds 1990 speelt ze Laura Selmhorst in Goede tijden, slechte tijden. Vorig jaar was ze te zien in de voorstelling Purper ladies.

Typisch Laura
Een greep:
6 beroepen (oa jazzzangeres, loungeclubeigenaar, advocaat, huisvrouw)
9 liefdes
1 lesbische relatie
3,5 huwelijk (haar laatste aanstaande liet haar staan voor het altaar)
5 kinderen
1 kleinzoon
1 moord
1 elektronisch huisarrest
1 baby ontvoerd
1 stevig drankprobleem
1 keer lid geweest van een sekte
1 ongeluk (ze viel met haar keel in een kandelaar), waardoor ze niet meer kon praten

Het Parool, 9 oktober 2015