Nicolette van Berkel (38) was vuurtorenwachter op Terschelling. De mooiste baan ter wereld, vindt ze. Toch zat ze dit hele jaar thuis: toen ze melding maakte van seksuele intimidatie, werd ze ongevraagd door haar baas ziekgemeld.

Tekst Kim van der Meulen

“Toen ik op de Brandaris werkte, gaf ik regelmatig interviews. In lokale media, tijdschriften, kranten en op televisie legde ik uit wat ik deed als nautisch verkeersleider en hoe mooi mijn vak is. De media vonden het leuk te zien dat een vrouw zo’n technisch beroep uitoefent, in een mannenwereld, bovendien. Mijn werkgever, Rijkswaterstaat, was er blij mee en gaf me complimenten over mijn mediaoptredens. Dat wekte jaloezie op bij mijn collega’s. Een van hen zei dat ik de interviews met vrouwenblaadjes mocht doen, maar de ‘bladen met inhoud’ aan een man moest overlaten – daar was ik met mijn hakken, blonde haar en strakke spijkerbroek niet geschikt voor. Die zin zit in mijn geheugen gegrift. Anderen vonden dat ik het vak voor lul zette, scholden me uit of klaagden dat ik ‘hun’ interviews had afgepakt, terwijl ik persoonlijk benaderd was. Er is zelfs tegen me gezegd: je houdt de baan van een man bezet. Zo denigrerend en oneerlijk. Ik kreeg ook seksueel getinte mailtjes van een collega, zoals ‘Je hebt de buik van een afgetrainde politiehond’ en ‘Strak kontje in je spijkerbroek.’ Ook werd ik in mijn billen geknepen op de werkvloer. Het gaf me een angstig, onveilig gevoel. Ik wilde met respect behandeld worden. In januari 2016, toen ik al een jaar aandacht had gevraagd voor de onveilige werkomgeving, was een denigrerende mail van een vrouwelijke collega de druppel. Ik deed bij Rijkswaterstaat melding van pestgedrag en seksuele intimidatie en vroeg om een veilige werkomgeving. Ik schreef in een nette brief: ‘Ik vind mijn werk geweldig, maar als dit doorgaat, ben ik bang ziek te worden.’”

OMGEKEERDE WERELD
“Nu denk ik vaak: had ik die melding maar nooit gedaan, dan had ik nu nog een leven gehad. Ik werd door mijn leidinggevende ziekgemeld en moest van haar naar een bedrijfsarts, terwijl mij niets mankeerde. Mijn leidinggevende zei dat ik van mijn collega’s niet terug naar mijn werk mocht: pas als ik mijn media-interviews opgaf, mocht dat wellicht. Alsof ík het probleem was. De bedrijfsarts gaf aan dat ik gewoon aan het werk kon en dat het slechter met me zou gaan naarmate ik langer van mijn werk zou worden weggehouden. Er veranderde niets. Rijkswaterstaat weigerde onderzoek naar de bedrijfscultuur te laten uitvoeren en kwam slechts met een intern rapport, dat niet op feiten gebaseerd was en zelfs tot Kamervragen leidde. Het management had niet op tijd ingegrepen, stond erin, maar ik kon wel een baan op kantoor krijgen – want naar zo’n onveilige cultuur wilde ik toch zeker niet terug? Het rapport, waarin ook stond hoe slecht mijn gezondheid was na anderhalf jaar thuiszitten, werd zonder mijn toestemming verspreid onder collega’s. Schokkend dat mijn medische gegevens op straat kwamen te liggen. Hoewel mijn werkgever toegaf dat dit niet had mogen gebeuren en opdracht gaf het rapport te vernietigen of terug te sturen, verschenen er op internet delen met voor mij zeer belastende passages. In juli verscheen het rapport op het Twitter-account van een eilander die eerder achtduizend haattweets over me plaatste en bevriend is met enkele collega’s. Nog altijd wordt gelekte informatie gedeeld, maar mijn werkgever grijpt niet in.”

PIJNLIJKE CONFRONTATIE
“Mijn situatie werd het begin dit jaar veelbesproken in de media. De Volkskrantschreef erover en ik sprak erover in Eenvandaag en in RTL Late Night. Dit totgroot ongenoegen van mijn werkgever, maar ik vind het belangrijk te vertellen wat pesten op de werkvloer met je kan doen. Ik heb geen leven meer. Dat klinkt dramatisch, maar ik zit thuis met een burn-out, heb last van herbelevingen en nachtmerries. Vrijwel mijn complete salaris gaat op aan de kosten van mijn advocaat. Als ik wandel op de dijk bij de Waddenzee zie ik de Brandaris, een mosselkotter die wegvaart, een vrachtschip dat binnenkomt. Dat was mijn werk. Het is pijnlijk om er continu mee geconfronteerd te worden. Dat de pesters daar nog werken en ik gedwongen thuiszit, is heel frustrerend. De overheid heeft veel protocollen als het gaat om veiligheid op de werkvloer, maar lijkt die niet te kunnen of willen handhaven.”

Grazia, december 2018