Vijfenhalf jaar geleden zegde Virginia Yanquilevich haar baan op als commercieel directeur bij een groot bedrijf in consumer electronics. Ze begon als ceo bij Dopper. ‘Ik dacht: waar doe ik het allemaal voor?’

Als tiener was Virginia Yanquilevich (47) een ‘mini-activist’. Toen ze de armoede in haar woonplaats Buenos Aires zag, meldde zich bij een vrijwilligersorganisatie. Ze zamelde spullen in en bracht die naar arme mensen in het zuiden van Argentinië, die meer dan drie uur moesten lopen om toegang tot schoon drinkwater te krijgen.

De missie van Dopper
Drinkwater vormt nu de basis van de missie waarvoor ze zich hard maakt als ceo van Dopper: single-use plastic de wereld uit helpen. Het bedrijf verkoopt herbruikbare waterflesjes, die plastic wegwerpflessen overbodig moeten maken. Een deel van de opbrengst gaat naar projecten voor schoon drinkwater en wereldwijde campagnes om de bewustwording over de plasticproblematiek te vergroten.

Na jarenlange groei moest Dopper in 2020 inkrimpen, nadat de omzet daalde van 19,5 miljoen naar 12,8 miljoen euro. Nu de rust is teruggekeerd, is het tijd voor volgende stappen. Onlangs ontwikkelde Dopper de Water Tap: een watertappunt, ontworpen om gedrag te veranderen. Internationaal impact maken staat bovenaan de prioriteitenlijst.

Waar komt jouw maatschappelijke betrokkenheid vandaan?
‘Dat zat er altijd in. Ik was zo’n kind dat zich altijd druk maakte om kansenongelijkheid. Toen ik kleren, spelletjes en boeken inzamelde voor arme mensen, merkte ik dat mensen daar weinig over wisten. Maar als ik ze vertelde dat die mensen niks hadden en drie uur moesten lopen om water te halen, wilden ze graag helpen. Hoe meer mensen ervan weten, hoe meer mensen zich ervoor inzetten, dacht ik. Daarom maakte ik er in mijn eindexamenjaar een documentaire over. Die is in Argentinië zelfs op tv vertoond. Mijn ouders zeggen weleens: je zit bij Dopper op de juiste plek.’

Toch heb je ruim vijftien jaar in consumer electronics gewerkt.
‘In Argentinië werkte ik vijf jaar als journalist, omdat je impact kunt maken door verhalen te vertellen. Maar toen ik in 1999 verliefd werd op iemand in Amsterdam – nog steeds mijn man – ben ik met twee koffers naar Nederland gekomen. Ik sprak de taal nog niet, en dan kun je niet als journalist werken. Zo ben ik de pr en communicatie in gerold en uiteindelijk commercieel directeur geworden bij Fresh ’n Rebel, een merk van Sitecom. Daar heb ik ontzettend veel geleerd, veel teams geleid en een nieuw merk speakers en headphones opgezet, dat succesvol werd.’

Vond je jezelf succesvol?
‘Iedereen om me heen noemde wat we deden succesvol, maar zo voelde ik me niet. Ik had een verantwoordelijke job, een geweldig managementteam, reisde veel en was enthousiast over mijn werk – ik wás dat merk. Maar ik miste iets. Toen ik in een hotel in Bulgarije notulen voor een meeting maakte, kwam ineens het beeld voorbij van de projecten waar ik als dertienjarige aan had gewerkt. Ik dacht: waar doe ik het allemaal voor? Het voelde alsof ik geen regie had over mijn carrière. Ik werd al jaren voor mooie functies gevraagd, maar wat wilde ik nou zelf? Die dag besloot ik: ik wil dit niet meer.’

Wat wilde je dan?
‘Dat kon ik niet benoemen. Ik heb met een coach gepraat en concludeerde dat ik bij een purpose-driven organisatie wilde werken. Een met internationale ambities en mogelijkheden om te transformeren, want ik hou ervan een bedrijf naar een volgende fase te brengen. Mijn coach zei: schrijf tien bedrijven op waarvoor je zou willen werken. Ik schreef tien keer Dopper op, haha.’

Waarom?
‘Het leek me het juiste om te werken voor een bedrijf dat met zijn product of diensten positieve impact wil creëren op de natuur en de mens. Dopper wil gedragsverandering teweegbrengen. Dat leek me een mooie uitdaging. En het bedrijf steunt waterprojecten in Nepal, voor mensen die geen toegang tot drinkwater hebben. De cirkel was rond. Ik moet daar werken, dacht ik. Zo’n sterk gevoel had ik ook toen ik besloot naar Nederland te verhuizen.

Als jij je zinnen ergens op zet, moet het gebeuren?
‘Nou ja, het gebeurt me niet vaak dat ik zo sterk voel dat ik iets wil. Maar ik vind wel: als je voelt dat je ergens voor wilt gaan, probeer het dan gewoon. Ik ga niet blind op dingen af, hoor. Voordat ik naar Nederland kwam, heb ik een plussen-en-minnenlijst gemaakt. Maar de keuze voor Dopper was makkelijk. Toen ik een vacature voor accountmanager in Frankrijk zag, heb ik gesolliciteerd. Ook al spreek ik geen Frans en ben ik geen accountmanager. Tot mijn verrassing nodigden ze me uit.’

Moet je brutaal zijn om je doelen te bereiken?
‘Brutaal niet, maar je moet wel lef hebben. Het sollicitatiegesprek bij Dopper vond ik prachtig, ik wilde niet meer naar huis. Twee weken later belde founder Merijn Everaarts me: of we verder konden praten, want de ceo had ontslag genomen. In april 2017 ben ik bij Dopper begonnen, in die rol. Mijn droombaan.’

Wat voor leider ben jij?
‘Ik vind mezelf een betrokken leider, ik hou ervan samen met een groep mensen grotere doelen te bereiken. Zonder mensen blijft je missie bij woorden. Ik geef richting, maar bied ook ruimte. Ik denk non-stop mee en luister naar mijn team. En ik vind transparantie en harmonie belangrijk.’

Ik wil graag dat mensen om me heen alles durven te vertellen

Hoe uit zich dat?
‘Ik spreek mensen aan als er iets is, daar ben ik heel alert op. En ik heb geen dubbele agenda. Elke dinsdag hebben we bij Dopper een transparantie-meeting. Die gaat sinds 2017 al elke week door. In drie tijdsloten van acht minuten kan iedereen vertellen waar-ie mee bezig is om dichter bij onze missie te komen. We delen successen én struggles. Ik vind het belangrijk dat er ook ruimte is om eerlijk te zeggen wat je hebt geprobeerd, maar niet is gelukt. Anders kom je niet verder.’

Deel je ook waar jij tegenaan loopt?
‘Heel vaak. Ik stel me kwetsbaar op; ik heb ook niet alle antwoorden. Ik wil graag dat mensen om me heen alles durven te vertellen, dat we op een normale manier met elkaar kunnen praten. Dat betekent trouwens niet dat ik nooit een discussie heb.’

Hoe hak jij knopen door?
‘Als ik onze missie met een bepaalde beslissing direct kan helpen, vind ik dat helemaal niet moeilijk. Dan kan ik goed met feiten en cijfers beargumenteren waarom iets moet gebeuren. Maar mijn belangrijkste ondernemersles is dat je óók je gut feeling moet vertrouwen. Als leider voel je soms, misschien ook op basis van eerdere ervaringen: dít is de juiste beslissing.’

Kun je een voorbeeld noemen?
‘We hebben net de Dopper Water Tap gelanceerd, supervet. Ik wilde de lancering bij Naturalis houden, want die zet zich in voor de bescherming van biodiversiteit. Een kloppend verhaal, dacht ik. We kunnen iedereen laten zien hoe mooi de natuur is en wat de invloed van ons gedrag daarop is. Binnen mijn team werd gezegd: mensen willen evenementen in Amsterdam, mensen komen niet naar Leiden. Maar ik geloofde erin. Ik had geen garantie dat het zou lukken, maar de zaal zat vol, vijfhonderd man.’

Hoe overtuig je je team ervan dat het op jouw manier moet?
‘Drammen, haha. Nee, goed uitleggen hoe je erover denkt. In dit geval maakte ik een lijstje met plussen en minnen, want als je een idee wilt verkopen moet je daar wel goede argumenten voor hebben. Voor de ontwikkeling van de Water Tap heb ik het anders aangepakt. Ik was ervan overtuigd dat we moesten onderzoeken waarom mensen plastic waterflessen blijven kopen. Maar intern werd gezegd: zo’n groot project past niet binnen de dagelijkse werkzaamheden. Toen heb ik een apart team vanuit de organisatie samengesteld om het project te versnellen en laten slagen. Dat is gelukt. Ik denk dat het de belangrijkste zakelijke beslissing is geweest die ik heb genomen.’

Veel Nederlanders gebruiken een herbruikbare waterfles, maar de verkoop van wegwerpflessen stijgt. Raak je daardoor ontmoedigd?
‘Nee hoor, ik geef niet op. Het zorgt er alleen maar voor dat ik nog harder aan onze missie wil werken. Er zijn gelukkig al veel initiatieven die zich inzetten voor het milieu – niet meedoen is geen optie meer. Maar wat mij betreft gaat het niet snel genoeg. Daarom moeten we nog harder roepen. We zijn geen merk, maar een geluid.’

Is dat geluid belangrijker dan winst maken?
‘Honderd procent. Winst maken is geen prioriteit. Kijk, om evenementen, awarenesscampagnes en educatieprogramma’s op te zetten, heb je geld nodig. Maar impact maken staat altijd voorop. Als we dat konden doen zonder iets te verkopen, zouden we dat doen.’

In 2020 daalde de omzet van 19,5 naar 12,8 miljoen euro.
‘Ja, er waren geen evenementen en mensen reisden niet meer. Een waterfles is niet relevant als je alleen maar thuis bent. We hebben geprobeerd mensen te inspireren: neem je fles mee als je de natuur in gaat. Maar de winkels waren dicht, en onlineretailers waren veel meer bezig met producten die mensen hard nodig hadden. Een heel spannende en uitdagende periode, waarin we keuzes moesten maken terwijl niemand wist wat er ging gebeuren.’

Je moest afscheid nemen van nieuwe medewerkers. Heb je daarvan wakker gelegen?
‘Absoluut – buikpijn, tranen, alles. Ik vond het heel erg; ik ben een bouwer. Het was heel pijnlijk om afscheid te nemen van die mensen. Maar het was een beslissing die boven mij ging. Ik heb gedaan wat nodig was om het bedrijf gezond te houden en de missie te beschermen. We hebben geen aandeelhouders, dus we kunnen altijd beslissingen nemen vanuit onze missie. Ik wist: ik heb deze rol, ik moet het doen. Maar het was niet makkelijk.’

Twijfel je weleens over een beslissing?
‘O ja, ik ben vaak onzeker. Soms twijfel ik over het tempo waarin we iets doen, of over de internationale groei: op welke manier moet ik dat doen? Maar dat hoort erbij. Binnenkort begin ik aan een opleiding om meer te leren over het brein en gedragsverandering. Als ik onzeker ben over iets wat ik niet weet, doe ik daar iets aan.’

Wat was je grootste ondernemersfout?
‘Ik wil niet zeggen: ik geloof niet in fouten. Maar ik geloof gewoon niet in fouten, haha. Either you learn or you win. Wel heb ik iets verkeerd ingeschat toen ik bij Dopper begon. Ik dacht dat de internationalisering eenvoudiger zou zijn. Daar heb ik veel ervaring mee, dus ik dacht: kom maar op. Maar als je wilt dat alle Dopper-gebruikers ambassadeurs zijn van je missie, moet je meer doen dan alleen flessen verkopen. Het gaat veel meer over awareness en educatie dan over sales. Dat wist ik niet, omdat ik die ervaring niet had. Maar dat heb ik snel geleerd. Ik geef anderen ruimte om te experimenteren, maar die geef ik mezelf ook.’

Wat wordt de komende tijd een uitdaging voor jou?
‘De internationalisering. Plasticvervuiling is een wereldwijd en urgent probleem, maar je hebt consumenten nodig die intrinsiek gemotiveerd zijn en een systeem dat meewerkt. Bedrijven, scholen, sportverenigingen en beleidsmakers moeten mensen inspireren kraanwater uit een herbruikbare fles te drinken. Dat is een gedeelde verantwoordelijkheid. Als ik miljoenen flessen verkoop in een land maar niemand onze missie weet, is de missie niet volbracht. Ik ben pas blij als mensen hun gedrag veranderen. Daarmee vraag ik nogal wat, maar ik hou wel van een uitdaging.’

MT/Sprout, november 2022