Dominique Schreinemachers zag zichzelf nooit als het ‘mooiste meisje van de klas’, maar was ongetwijfeld een van de stoerste. Ze was een bomenklimmer, een huttenbouwer, en haar roze meisjeskamer in het Noord-Limburgse Venray hing vol posters van straaljagers. “Ik was al jong geïnteresseerd in vliegen,” herinnert ze zich. “Op tv zag ik eens een Starfighter vliegen, een gevechtsvliegtuig. Een man in een groen pak stapte uit, en ik dacht: wow, dat is de tofste baan die je kunt krijgen. Dit wilde ik.”

Na een loodzware vierjarige opleiding kwam Dominique bij de militaire eenheid 300 Squadron op Gilze Rijen terecht, als jongste van het squadron en een van de weinige vrouwen. Ze bestuurde er de Cougar-transporthelikopter, een militaire helikopter die troepen en materieel vervoert. Haar grote droom kwam uit in 2008: ze ging op missie naar Afghanistan. “Daar doe je het allemaal voor.” Drie maanden was Dominique van huis, om vrede en veiligheid te brengen. “Maar om vrede te brengen, moet je eerst knokken,” zegt ze. “En dat gebeurde daar.” De raketten suisden regelmatig over het kamp en sloegen soms in nabijgelegen tenten in. Ook de gebruiken en gewoonten van Afghanistan waren nieuw voor Dominique: “Het was een totale cultuurshock. Mensen leven in grotten en de faciliteiten en vrijheden die ik als Nederlandse vrouw heb, kennen ze daar niet. Meisjes en vrouwen mogen helemaal niks. Ze mogen niet kiezen wat ze vandaag gaan doen, laat staan wat ze later willen worden. Dat mensen in Nederland zich druk maken om een buurman die op hun parkeerplaats staat, kan ik echt niet meer begrijpen. We hebben het hier ongekend goed.”

Alles op alles
Tijdens een volgende missie naar Afghanistan, ging het al in de tweede week mis. Op 10 december 2009 was Dominique op weg van Kamp Holland naar Kandahar, toen haar helikopter – met daarin ook drie collega’s en tien passagiers – werd beschoten door de Taliban. De helikopter vloog ineens scheef door de lucht. Dat de staart was geraakt, wist Dominique op dat moment nog niet. “Een heli maakt superveel geluid, dus een inslaande kogel hoor je niet. Ik kon niet achterhalen wat er was gebeurd, maar ik wist meteen dat er iets grandioos mis was. De helikopter heeft een ‘black cockpit’: de lampjes op het dashboard zijn standaard uit, zodat het meteen opvalt als een signaal oplicht. Nu knipperden er zoveel dat het wel een kerstboom leek. En ik kon de controls, de stuurmiddelen, bijna niet meer bewegen.”
Een onbestuurbare helikopter kan maar één kant op: naar beneden. Het was alleen de vraag hoe heftig de crash zou worden. Twaalf minuten zetten Dominique en haar crew alles op alles om de kist gecontroleerd aan de grond te krijgen. De spannendste minuten van haar leven, zegt Dominique. “Het idee dat je gaat crashen maakt al angst en adrenaline los, maar ik wist ook: als ik hier neerkom, ben ik vol in Talibangebied. Dan komen strijders uit de grotten gerend, die geen leuke dingen met je gaan doen. Het laatste wat ik wilde, was dat mijn moeder een filmpje zou zien van mij in een kooi die in de fik stond.” Ze zouden het er hoe dan ook niet levend van afbrengen, wist ze.
Een andere Defensiehelikopter die meevloog, meldde een mogelijke landingsplek: een nabijgelegen Amerikaans kamp. “Als vlieger moet je in een split second beslissingen nemen,” zegt Dominique. “Ik dacht dus meteen: goed idee, dan hoeven we niet terug over de berg naar de dichtstbijzijnde basis.” Hoewel Dominique tijdens haar opleiding had geleerd dat je tegen de controls moet duwen als die het niet meer doen, gebruikte ze die intuïtief juist zo min mogelijk. Een onlogische keuze, die haar leven redde. Had ze die vaker gebruikt, dan was het besturingssysteem ermee gestopt en had de helikopter de bergen geraakt. Dat werd duidelijk toen ze uiteindelijk toch aan de controls trok. “Dat is nodig om snelheid te minderen met de heli,” legt ze uit. Door de extra frictie brak een kapotgeschoten stang die aan de staart verbonden was. De helikopter begon te spinnen en klapperen. “Als dat gebeurt, val je uit de lucht. We hebben mazzel gehad dat die stang pas brak toen we twintig meter boven de grond waren.” De heli landde op één wiel, slipte – met de handrem erop – door het grind en stopte precies op tijd. Een paar meter verder en ze waren doorgeschoven tegen containers vol kerosine, raketten en munitie. De helikopter was midden in het bevoorradingskamp van Amerikaanse militairen geland. “We hadden mazzel dat we tien man achterin hadden zitten, waardoor het zwaartepunt lager dan normaal was,” zegt Dominique. “Anders waren we omgeklapt en was het één grote explosie geworden.”

Portie geluk
De ontlading was groot. “We zaten een beetje in shock voorin,” herinnert Dominique zich. “Ik trilde heel erg en kon niet meer uitstappen. Een van mijn collega’s heeft me eruit getild. Twaalf minuten lang had ik me zo goed als normaal gedragen, en nu kwam de spanning eruit. Toen ik zag dat de stang kapot was, wist ik: dit heeft nog nooit iemand overleefd. We hebben het gered doordat iedereen precies de goede keuzes maakte, mede dankzij jarenlange training. En er kwam een flinke portie geluk bij kijken.” Hoe heftig de ervaring ook was: Dominique zette haar missie voort. “Je bent ook geselecteerd als vlieger omdat je kunt omgaan met stress, angst en ongemak,” verklaart ze. “Het hielp dat we er goed met z’n allen over konden praten. Ik ben gestopt met me afvragen waarom ik het heb overleefd. Het was blijkbaar mijn tijd nog niet.”

Dominique werkt nog altijd voor Defensie en heeft een bedrijf, The Boost Company, waarmee ze lezingen en trainingen geeft. “Weinig mensen weten wie militairen zijn en wat ze echt doen, terwijl ze zoveel waardevolle capaciteiten en skills hebben. Dat kan ik hiermee laten zien. En door mijn verhaal te vertellen in Het mooiste meisje van de klas.” Of haar uiterlijk haar in haar werk heeft geholpen of in de weg heeft gezeten? “Allebei,” antwoordt ze. “Als je er een beetje leuk uitziet, hebben mensen snel een vooroordeel over je: ze zal wel heel stom of arrogant zijn. Maar doordat er maar heel weinig vrouwelijke vliegers zijn, krijg ik in mijn werk automatisch ook wat meer aandacht. Daardoor kan ik sneller overbrengen wat ik wil.”

Veronica Superguide, februari 2023